บันทึการเรียนครั้งที่ 1

วันจันทร์ที่ 29 สิงหาคม พ.ศ. 2559

เมื่อเข้ามาถึงห้องเรียนแล้ว อาจารย์เบียร์ก็ได้แจกใบปั้ม หรือใบเช็คชื่อของการเข้าเรียน

และได้แจกเนื้อเพลงให้คนละ 1 แผ่น พร้อมกับชี้แจงรายละเอียดของเนื้อหาการเรียนการสอน

ของวิชา ความคิดสร้างสรรค์ ในรายวิชานี้จะมีอาจารย์ผู้สอนอยู่ 2 ท่าน

คือ อาจารย์เบียร์และอาจารย์จ๋า

พอได้เนื้อเพลงมาแล้ว อาจารย์เบียร์ก็สาธิตการร้องพร้อมกับให้ทำนองการร้อง

มีทั้งหมด 5 เพลง ดังนี้

1. Hello (สวัสดี)

2. Good Morning (สวัสดีตอนเช้า)

3. Fly Fly The Butterfly (ผีเสื้อบิน)

4. Incy Wincy Spider (แมงมุมลาย)

เนื้อหาของการเรียน

เรื่อง การจัดประสบการณ์เพื่อพัฒนา

ความคิดสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัย

ความหมายของความคิดสร้างสรรค์

- Jellen and Urban

        ความคิดสร้างสรรค์เป็นการคิดอย่างอิสระในเชิงนวัตกรรม จินตนาการ

- De Bono

        ความสามารถในการคิดนอกกรอบเพื่อนำมาใช้แก้ปัญหา

- อุษณีย์  โพธิสุข

        กระบวนการทางปัญญาระดับสูงที่ใช้กระบวนการทางความคิดหลายๆ อย่างมารวมกัน 

        เพื่อสร้างสรรค์สิ่งใหม่หรือแก้ปัญหาที่มีอยู่ให้ดีขึ้น และต้องมีอิสรภาพทางความคิด

คุณค่าของความคิดสร้างสรรค์

- คุณค่าต่อสังคม

- คุณค่าต่อตนเอง

- ทำให้เกิดความสนุกสนาน เพลิดเพลิน

- ช่วยลดความเครียดทางอารมณ์

- มีความภูมิใจและเชื่อมั่นในตนเอง

- นำมาซึ่งความเป็นผู้นำ 

- ตะหนักถึงคุณค่าของตนเอง

- ช่วยส่งเสริมสุนทรียภาพ

- สร้างนิสัยในการทำงานที่ดี

- พัฒนากล้ามเนื้อ

- เปิดโอกาสให้เด็กได้ค้นคว้า ได้ทดลอง ได้ประสบความสำเร็จ

องค์ประกอบของความคิดสร้างสรรค์

  Guilford ได้แบ่งองค์ประกอบของความคิดสร้างสรรค์เป็น 4 ด้าน

                1. ความคิดคล่องแคล่ว (Fluency)

                     - ด้านถ้อยคำ (Word Fluency)

                     - ด้านการเชื่อมโยงความสัมพันธ์ (Association Fluency)

                     - ด้านการแสดงออก (Expressional Fluency)

- ด้านการคิด (Ideation Fluency)
 2.ความคิดริเริ่ม (Originality)

- ความคิดแปลกใหม่และแตกต่างไปจากความคิดธรรมดา

                   หรือแตกต่างจากบุคคลอื่น

                 3. ความคิดยืดหยุ่น (Flexibility)

- ความคิดยืดหยุ่นที่เกิดขึ้นทันที (Spontaneous Flexibility)

- ความคิดยืดหยุ่นทางการดัดแปลง (Adapture Flexibility)
4.  ความคิดละเอียดลออ (Elaboration)

- ความคิดที่เกี่ยวกับรายละเอียดที่ใช้ในการตกแต่ง

- เพื่อทำให้ความคิดริเริ่มนั้นสมบูรณ์ยิ่งขึ้น

พัฒนาการทางความคิดสร้างสรรค์

  Torrance ได้แบ่งออกเป็น 3 ระยะ

- ระยะแรกเกิด – 2 ขวบ

- ระยะ 2 -4 ขวบ

- ระยะ 4-6 ขวบ

- แรกเกิด-2ปี มีจินตนาการ สำรวจสิ่งแวดล้อมรอบตัว

- 2-4 ปี ตื่นตัวกับสิ่งใหม่ ใช้จินตนาการกับการเล่น ยึดตัวเองเป็นศูนย์กลาง ช่วงความสนใจสั้น

- 4-6 ปี สนุกกับการวางแผน การเล่น การทำงาน ชอบเล่นสมมติเชื่อมโยงสิ่งต่างๆได้

  แต่จะเข้าใจเหตุและผลได้ไม่ดีนัก

ลำดับขั้นของพัฒนาการทางความคิดสร้างสรรค์

  Torrance ได้แบ่งเป็น 5 ขั้น

- ขั้นที่ 1 แสดงออกอย่างอิสระทางความคิด ไม่คำนึงถึงคุณภาพ

- ขั้นที่ 2 งานที่ผลิตต้องอาศัยทักษะบางอย่าง

- ขั้นที่ 3 ประดิษฐ์สิ่งใหม่ๆโดยไม่ซ้ำใคร

- ขั้นที่ 4 ปรับปรุงขั้นที่ 3

- ขั้นที่ 5 คิดสิ่งที่เป็นนามธรรมขั้นสูงสุด คิดหลักการใหม่ๆ

ประโยชน์ของความคิดสร้างสรรค์

- ก่อให้เกิดสิ่งแปลกใหม่

- อำนวยประโยชน์สุขให้แก่บุคคล

- ช่วยให้เข้าใจปัญหาและแก้ปัญหาได้ดี

- ช่วยให้บุคคลประสบความสำเร็จ

- ช่วยให้ปรับตัวได้ดี

แนวคิดทฤษฎีทางความคิดสร้างสรรค์

    แนวคิดและทฤษฎีโครงสร้างทางปัญญาของ Guilford

   อธิบายความสามารถของสมองมนุษย์เป็นแบบจำลอง 3 มิติ

มิติที่ 1 เนื้อหา

(ข้อมูลหรือสิ่งเร้าที่เป็นสื่อในการคิด)

     - ภาพ

- ภาษสัญลักษณ์

- ภาษา

- พฤติกรรม

มิติที่ 2 วิธีคิด

(กระบวนการทำงานของสมอง)

- การรู้และเข้าใจ

- การจำ

- การคิดแบบอเนกนัย

- การคิดแบบเอกนัย

- การประเมินค่า

มิติที่ 3 ผลของการคิด

(การตอบสนองต่อข้อมูลหรือสิ่งเร้า)

- หน่วย

- จำพวก

- ความสัมพันธ์

- ระบบ

- การแปลงรูป

- การประยุกต์

   ทฤษฎี Constructivism

- เด็กเรียนรู้เอง

- เด็กคิดเอง

- ครูกับเด็กเรียนรู้ไปด้วยกัน

- สร้างองค์ความรู้ใหม่ด้วยตนเอง

   ทฤษฎีของ Torrance

    ความคิดสร้างสรรค์เป็นกระบวนการของความรู้สึกต่อปัญหา แล้วรวบรวมความคิดตั้งเป็น

 สมมติฐาน และเผยแพร่ผลที่ได้จากการทดสอบ

- ขั้นที่ 1 การพบความจริง

- ขั้นที่ 2 การค้นพบปัญหา

- ขั้นที่ 3 การตั้งสมมติฐาน

- ขั้นที่ 4 การค้นพบคำตอบ

- ขั้นที่ 5 ยอมรับผล

บรรยากาศที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์

- เด็กรู้สึกปลอดภัย

- ให้เด็กได้ลองเล่นคนเดียว

- ได้สำรวจ ค้นคว้า และสร้างสรรค์ด้วยตนเอง

- ขจัดอุปสรรค

- ไม่มีการแข่งขัน

- ให้ความสนใจเด็ก

ลักษณะของเด็กที่มีความคิดสร้างสรรค์

- มีไหวพริบ

- กล้าแสดงออก

- อยากรู้อยากเห็น

- ช่างสังเกต

- มีอารมณ์ขัน

- มีสมาธิ

- รักอิสระ

กิจกรรมที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์

   Torrance ได้กล่าวถึงลักษณะของกิจกรรมที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ไว้ 3 ลักษณะ

- ลักษณะที่ 1 ความไม่สมบูรณ์ การเปิดกว้าง  (Incompleteness, Openness)

- ลักษณะที่ 2 การสร้างบางอย่างขึ้นมา และนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์

- ลักษณะที่ 3 การใช้คำถามของเด็ก

แนวทางการส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ของ Torranceส่งเสริมให้เด็กถาม

- เอาใจใส่ความคิดของเด็ก

- ยอมรับคำถามของเด็ก

- ชี้แนะให้เด็กหาคำตอบด้วยตนเอง

- แสดงให้เด็กเห็นว่าความคิดของเด็กมีคุณค่า

การตั้งคำถาม 5W1H

- Who ใคร

- What อะไร

- Where ที่ไหน

- When เมื่อไหร่

- Why ทำไม

- How อย่างไร

 ต่อมาเป็นการทำกิจกรรมการเรียนรู้

อาจารย์ให้จับคู่กัน 2 คนแล้วแจกกระดาษ 100 ปอนด์ให้คู่ละ 1 แผ่น และสีเทียนที่อาจารย์

เตรียมไว้ให้พร้อมกับอธิบาย

การทำกิจกรรมให้ดังนี้ 

1. อาจารย์จะเปิดเพลงให้นักศึกษาฟัง

2. ระหว่างที่ฟังเพลง ให้นักศึกษาใช้สีเทียนเขียนลากเส้นไปเรื่อยๆจนกว่าเพลงจะจบ

โดยนักศึกษาจะลากเป็นเส้นแบบไหนก็ได้

3. เมื่อเพลงจบแล้วให้นักศึกษาสังเกตผลงานของตัวเองว่า เส้นที่เราลากไปนั้นสามารถเป็น

รูปอะไรได้บ้าง แล้วให้นักศึกษานำสีเทียนมาวาดรูปภาพที่สังเกตได้ตามรอยที่ลากไว้

4. เมื่อทำกิจกรรมเสร็จแล้ว ให้ตัวแทนของแต่ละคู่ออกมานำเสนอผลงานของตัวเอง

(นี่คือผลงานของคู่ฉัน รูปที่คู่เราสังเกตและวาดได้คือ ปลาหมึกกำลังกินมดเอ็กซ์)

ผลงานของเพื่อน

การนำเสนอผลงาน 

ความรู้ที่ได้รับ

   1. มีจินตนาการในการวาดภาพ

   2. มีสมาธิในการเรียน

   3. มีความสามัคคีและความร่วมมือในการทำงานคู่

   4. การจัดประสบการณ์เพื่อพัฒนาความคิดสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัย

การประเมิน

 - ประเมินตนเอง : ตั้งใจฟังครูอธิบายและให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรม

 - ประเมินเพื่อน  : เพื่อนๆน่ารัก ตั้งใจเรียนและให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรมเป็นอย่างดี

 - ประเมินอาจารย์ : อาจารย์เตรียมเนื้อหาการสอนมาครบถ้วนและตรงต่อเวลา ให้คำแนะนำกับ

                            นักศึกษาเป็นอย่างดี